Malikin mülkiyete konu olan eşyada sahip olduğu hak ve yükümlülükler hukuk sistemleri içerisinde farklı yorumlanabilecek konular arasında yer almaktadır. Türk Medeni Kanunu mülkiyet kavramını 683. Maddede bir düzenlemeye tabi tutmuştur.
Mülkiyet hakkı olarak tanımlanan haklar ayni haklar arasında değerlendirilmektedir. Ayni haklar malvarlığı hakları arasında yer alırlar. Mülkiyet hakkı bir eşya üzerinde tek kişiye ait olabileceği gibi birden fazla kişiye de ait olabilmektedir.
Paylı mülkiyet söz konusu olduğunda birden fazla kişinin varlığı ortaya çıkmaktadır. Bir eşya üzerinde birden fazla kişiye ait olan hak paylı mülkiyet hakkıdır. Bu durumda kişiler arasında ortaklık ya da paydaşlık olarak adlandırılan bir durumun varlığından söz etmek uygun olacaktır.
Ortaklardan her birinin mülkiyetin konusu eşya üzerindeki payları eşyanın sadece bir bölümünü kapsamaktadır. Paylı mülkiyet kavramı kaynağını Roma hukukundan almaktadır.
İlgili Link: Paylı Mülkiyet
Paydaşların sahip oldukları paylar pay oranı nispetinde belirlenir. Her paydaşın sahip olduğu söz hakkı pay oranı nispetinde ortaya çıkar. Paydaşların pay oranlarının açıkça ifade edilmediği durumlarda ortaklar eşit paylara sahip kabul edilirler.
Ortaklık ya da paydaşlık olarak adlandırılan kavram kişiler arasında tesis edilen bir durumdur. İzale-i şüyu dendiğinde bunun ortadan kaldırılmasına yönelik bir eylem gerçekleştirilmiş olmaktadır. Birlikte mülkiyet kavramını açıklamak istediğimizde paylı mülkiyet ve elbirliği mülkiyeti ifadelerini kullanırız. İzale-i şüyu davaları taşınır ya da taşınmaz mallar üzerinde ortak olanların paydaşlığını nihayetlendirmek istediklerinde başvurdukları bir yoldur.
Bu hukuk yolunun kullanılarak dava açılması herkesin başvurabileceği bir yöntemdir. Davaya dahil olanlar menkul ya da gayr-ı menkul üzerinde pay sahibi olan tüm bireylerdir. Paydaşlardan her biri ortaklığın bitmesini talep ettiklerinde dava açma hakkına sahiptirler.
Ortakların arasında bir anlaşmaya varılamadığı zaman bu durumu nihayete erdirmek amacıyla açılan izale-i şüyu davası kişilere tanınmış haklar arasında yer alan bir kanun yoludur. Bu davaları açmak isteyen şahıslar taşınmaz malın bulunduğu bölgedeki Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurmak sureti ile işlemi başlatabilmektedir. Paydaşların arasında vuku bulan anlaşmazlığın sonlandırılmasına yönelik olan dava açma işlemini dileyen her ortak bireysel olarak başvuru yapmak koşulu ile başlatabilmektedir.
İlgili Link: İntifa Hakkı Nedir?
Dava açıldığında dava esnasında tüm ortakların olması gerekmektedir. Tarafların önceden anlaşma ihtimalleri söz konusudur. Aralarında anlaşmaları durumunda bu durumu hâkime beyan etmeleri gerekmektedir.
Dava gayr-ı menkul davası özelliğine sahip olması ile bilinen dava türlerinden biridir. Bu tür davalarda davacı olan taraf hükmün kesinleşmesine kadar verilen süre içerisinde davayı geri alma hakkına sahiptir. Bu işlemi hakkın takibinden vaz geçmek suretiyle gerçekleştirmek mümkündür.
Davacı bu yolu kullandığı takdirde ilerleyen zamanlar için dava açma hakkı saklı tutulmaktadır. Paydaşlar malın bölüşümü konusunda anlaşarak hareket edebilecekleri gibi fikri ayrılıklar da yaşamaları mümkündür.
Ortakların anlaşamadıkları durumlar için malın bölüşümü aynen taksim ya da satış usulü ile yapılır. Taraflardan biri talep etmesi koşulu ile aynen taksim mümkündür.
İlgili Link: Ortaklığın Giderilmesi Davası
Malın aynen taksimi şartlar gereği mümkün olmadığında ise satış yöntemi söz konusu olacaktır. Gayr-ı menkul bölündüğünde bir değer kaybına maruz kalması mümkündür bu durumda da icra dairesi mahareti ile malın satışı gerçekleşebilmektedir.
Satış usulü icra dairesi tarafından gerçekleştirilecek bir işlemdir ve açık artırma yöntemi kullanılmak sureti ile paydaşlara ait menkul ya da gayr-ı menkul satışa sunulacaktır. Paydaşların anlaşmaları durumunda açık artırma kendi aralarında yapılabilecek bir uygulamadır.
Mülkiyet hakkı olarak tanımlanan haklar ayni haklar arasında değerlendirilmektedir. Ayni haklar malvarlığı hakları arasında yer alırlar. Mülkiyet hakkı bir eşya üzerinde tek kişiye ait olabileceği gibi birden fazla kişiye de ait olabilmektedir.
Paylı mülkiyet söz konusu olduğunda birden fazla kişinin varlığı ortaya çıkmaktadır. Bir eşya üzerinde birden fazla kişiye ait olan hak paylı mülkiyet hakkıdır. Bu durumda kişiler arasında ortaklık ya da paydaşlık olarak adlandırılan bir durumun varlığından söz etmek uygun olacaktır.
Ortaklardan her birinin mülkiyetin konusu eşya üzerindeki payları eşyanın sadece bir bölümünü kapsamaktadır. Paylı mülkiyet kavramı kaynağını Roma hukukundan almaktadır.
İlgili Link: Paylı Mülkiyet
Paydaşların sahip oldukları paylar pay oranı nispetinde belirlenir. Her paydaşın sahip olduğu söz hakkı pay oranı nispetinde ortaya çıkar. Paydaşların pay oranlarının açıkça ifade edilmediği durumlarda ortaklar eşit paylara sahip kabul edilirler.
Ortaklık ya da paydaşlık olarak adlandırılan kavram kişiler arasında tesis edilen bir durumdur. İzale-i şüyu dendiğinde bunun ortadan kaldırılmasına yönelik bir eylem gerçekleştirilmiş olmaktadır. Birlikte mülkiyet kavramını açıklamak istediğimizde paylı mülkiyet ve elbirliği mülkiyeti ifadelerini kullanırız. İzale-i şüyu davaları taşınır ya da taşınmaz mallar üzerinde ortak olanların paydaşlığını nihayetlendirmek istediklerinde başvurdukları bir yoldur.
Bu hukuk yolunun kullanılarak dava açılması herkesin başvurabileceği bir yöntemdir. Davaya dahil olanlar menkul ya da gayr-ı menkul üzerinde pay sahibi olan tüm bireylerdir. Paydaşlardan her biri ortaklığın bitmesini talep ettiklerinde dava açma hakkına sahiptirler.
Ortakların arasında bir anlaşmaya varılamadığı zaman bu durumu nihayete erdirmek amacıyla açılan izale-i şüyu davası kişilere tanınmış haklar arasında yer alan bir kanun yoludur. Bu davaları açmak isteyen şahıslar taşınmaz malın bulunduğu bölgedeki Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurmak sureti ile işlemi başlatabilmektedir. Paydaşların arasında vuku bulan anlaşmazlığın sonlandırılmasına yönelik olan dava açma işlemini dileyen her ortak bireysel olarak başvuru yapmak koşulu ile başlatabilmektedir.
İlgili Link: İntifa Hakkı Nedir?
Dava açıldığında dava esnasında tüm ortakların olması gerekmektedir. Tarafların önceden anlaşma ihtimalleri söz konusudur. Aralarında anlaşmaları durumunda bu durumu hâkime beyan etmeleri gerekmektedir.
Dava gayr-ı menkul davası özelliğine sahip olması ile bilinen dava türlerinden biridir. Bu tür davalarda davacı olan taraf hükmün kesinleşmesine kadar verilen süre içerisinde davayı geri alma hakkına sahiptir. Bu işlemi hakkın takibinden vaz geçmek suretiyle gerçekleştirmek mümkündür.
Davacı bu yolu kullandığı takdirde ilerleyen zamanlar için dava açma hakkı saklı tutulmaktadır. Paydaşlar malın bölüşümü konusunda anlaşarak hareket edebilecekleri gibi fikri ayrılıklar da yaşamaları mümkündür.
Ortakların anlaşamadıkları durumlar için malın bölüşümü aynen taksim ya da satış usulü ile yapılır. Taraflardan biri talep etmesi koşulu ile aynen taksim mümkündür.
İlgili Link: Ortaklığın Giderilmesi Davası
Malın aynen taksimi şartlar gereği mümkün olmadığında ise satış yöntemi söz konusu olacaktır. Gayr-ı menkul bölündüğünde bir değer kaybına maruz kalması mümkündür bu durumda da icra dairesi mahareti ile malın satışı gerçekleşebilmektedir.
Satış usulü icra dairesi tarafından gerçekleştirilecek bir işlemdir ve açık artırma yöntemi kullanılmak sureti ile paydaşlara ait menkul ya da gayr-ı menkul satışa sunulacaktır. Paydaşların anlaşmaları durumunda açık artırma kendi aralarında yapılabilecek bir uygulamadır.
Ortakların arasındaki anlaşmazlık durumunu nihayete erdirmek amacıyla açılan izale-i şüyu davası kişilere tanınmış haklar arasında yer alan bir kanun yoludur.