Miras Payları hesaplanırken, hayatını kaybeden kişinin malları yasal mirasçıları tarafından yasa gereğince mirasçılara miras payları oranında hükmen intikal eder. Yaşamını yitiren kişinin varsa borcu o da mirasçılarına kalmaktadır.. Türk Medeni Kanununda belirtilen yasalara göre gerek atanmış gerek ise kendi aralarında kalan mirası aynı kaidelere göre paylaşmaktadırlar. Aksi bir durum olmadığı müddetçe paylaşım işleminin nasıl yapılacağı varisler arasında serbest bir biçimde kararlaştırılabilir. Murisin borçlarını üstlenmek istemeyen mirasçıların her biri ayrı ayrı yada bir arada mirası red edebilirler.
Miras Payının Hesaplanma Şekli
Miras sahibi kişi vefat etmeden önce mal paylaşımının nasıl yapılacağı ile ilgili belli tasarruflarda bulunabilmektedir. Varislerin mallarını nasıl paylaşacağı ile alakalı kurallar koyabilmektedir. Bu kurallarda belli bir eşitsizlik var ise payların eşit hale getirilmesi imkânı olması ile birlikte, varisler için bağlayıcı olmaktadır. Eğer ortada bir vasiyetname yoksa paylaştırma işlemi yalnızca kanun öngördüğü biçimde yapılmaktadır. Ayrıca miras bırakan kişinin alacaklısı varsa sulh mahkemesine başvurarak paylaşıma katılma talebinde bulunabilmektedir.
Yasada eğer aksi bir durum bulunmuyorsa tüm varisler ölen kişinin tüm mallarında eşit derecede hak sahibidirler. Mirasçılar, miras payları paylaşımı kendi aralarında anlaşma olmadığı sürece yasada belirlenen şekillerde yapılmaktadır. Buna göre ilk önce alt soy mirastan hak alır. Alt soy yoksa ana baba ve halefleri bunlarda yoksa büyük anne ve büyük baba ve onların halefleri tarafından miras payları eşit olarak paylaşılır. Bir tarafın vefatı halinde alt soyu yoksa miras hakkı diğer tarafa geçer. Murisin sağ kalan eşi varsa eş hangi zümre ile mirasçı ise buna göre miras payı değişkenlik gösterir. Varislerden herhangi birisi, murisin borçlarının taksimden evvel güvence altına alınmasını yada ödenmesini de talep edebilmektedir.
Miras Paylarının Oluşturulması
Varisler miras sahibinden kalan tüm mallar ortak kök ya da mirasçı sayısına göre belirlenen paylar dahilinde. Eğer mirasın bölüşülmesi sırasında anlaşma sağlanamadığı durumlarda mirasçılardan her birisi sulh mahkemesine başvurarak mirasçılar arasında olan iştirakliğin giderilmesini talep edebilir. Mirasçılar kalan mal varlığının aynen yada satış sureti ile giderilmesini isteyebilirler. Aynen taksim için kalan malın bölünmeye elverişli olduğu kadar bölünme sonrası paylara göre de yaklaşık aynı değerde olması şartı aranır.
