Muayen Mal Vasiyeti

Muayyen Ne Demek?

  Muayyen, kelime anlamı olarak kesin olarak belirlenmiş, kararlaştırılan, belirli anlamlarına gelmektedir. Türk Hukuk sisteminde miras bırakanın kendi terekesi üzerinde tasarruf edebilme hakkı kanunlar ile düzenleme bulmuştur. Bu tasarruf ölüme bağlı tasarruf olarak adlandırılmakla beraber vasiyetname ve miras sözleşmesi olarak çeşitlendirilebilir. Vasiyetname ve miras sözleşmeleri mirasbırakanın son arzularını içerir niteliktedir. Miras sözleşmelerinde ve vasiyetnamelerde en sık görülen ölüme bağlı tasarruflar ise belirli bir mal bırakma( muayen mal vasiyeti)dır. Muayen mal vasiyeti Medeni Kanun madde 517’de düzenleme bulmuştur.
“D. Belirli mal bırakma

Muayyen Mal Vasiyetinin Tenfizi

Muayen mal vasiyetinde mirasbırakan terekesinden belirli bir malı mirasçısına ya da üçüncü bir kişiye bırakır.Vasiyetname ya da miras sözleşmesi ile bir mal bırakan mirasbırakan vasiyet edilen şeyi ferden belirtmiş olabilir. Örneğin terekede bulunan bir arabayı nitelik ve nicelikleri ile beraber açık bir biçimde yazarak bir kişiye bırakmış olabilir. Bunun yanı sıra mirasbırakan vasiyet bıraktığı mirasçının sözleşme ya da vasiyetnamede belirttiği birden fazla şey içinden seçim yapmasını de istemiş olabilir. Örneğin terekede birden fazla araba bulunması halinde mirasbırakan bunlardan birinin seçilmesi üzerine vasiyet etmiş olduğunu belirtebilir. Belirtilen birden fazla şeyin içinden seçilecek birinin vasiyet edilmesi durumunda ise seçimlik vasiyetten söz edilecektir.


Çeşit vasiyeti ise, vasiyet konusu şeyin terekede bulunup bulunmadığına bakılmaksızın nitelik miktar bakımından belirtilmesidir. Çeşit vasiyeti söz konusu olduğunda vasiyet borçlusu vasiyet konusu terekede bulunmasa bile o şeyi bulup vasiyet borcunu yerine getirmekle yükümlüdür.  MK madde 517/3 hükmü çeşit vasiyetine uygulanmayacaktır. Terekede bulunmayan bir malın vasiyet edilmesi halinde tedarik vasiyetinden söz edilebilecektir. Vasiyet edilen şeyin terekede bulunmaması birçok sebeple ortaya çıkabilir. Örneğin vasiyetname ile bir kişiye bırakılan mal daha sonra satış yolu ile terekeden çıkarılmış olabilir ya da mirasbırakan ölmeden önce vasiyet ettiği malı tedarik edememiş olabilir. Vasiyet edilen şeyin hangi sebeple terekede bulunmadığının aslında bir önemi yoktur. Çünkü MK madde 517/3 hükmünce vasiyet konusu terekede bulunmadığı için vasiyet borcu düşer. Fakat madde hükmünden anlaşıldığı üzere bu hüküm emredici bir hüküm değildir. “Tasarruftan aksi anlaşılmadıkça” kısmı hükmü emredici olma niteliğinde çıkarmaktadır. Burada incelenecek olan ilk husus miras bırakanın iradesidir. Mirasbırakan vasiyet konusu mal terekede bulunmasa bile vasiyet borçlusu tarafından tedarik edilip mirasçıya verilmesini talep etmiş olabilir.  Eğer yapılan inceleme sonucunda miras bırakanın iradesinin bu yönde olduğu anlaşılır ise artık bir tedarik vasiyetinin bulunduğundan bahsedilecektir. Medeni Kanun madde 517/3 bir karine olup bazı durumlarda madde hükmü uygulanmayacaktır. Yukarıda belirttiğimiz üzere mirasbırakan vasiyet ettiği mal terekede bulunmasa bile tedarik edilip mirasçıya verilmesini istiyor ise bu durumda vasiyet borcunun düşeceğine ilişkin karine yürümez.