Sözlü vasiyetname miras bırakanın son olarak istek ve arzularını içeren bir bildirge niteliği taşır. Bir vasiyetname resmi olarak, el yazısı ile ya da sözlü olarak 3 farklı şekilde olabilir. Sözlü vasiyetname beklenmedik durumlarda son çare olarak görülür ve uygulama konusunda en az görülen vasiyetname türlerinden biridir.
Bunların yanı sıra sözlü vasiyetname, ölümün yakınlaşması, ulaşımın imkansız olması, hastalık ya da savaş gibi olağanüstü durumlarda ön plana çıkar. Eğer miras bırakan el yazısı ya da resmi bir şekilde vasiyetname verebilecek durumda değil ise sözlü vasiyetnameye başvurabilir. Ancak buna rağmen miras bırakan kişinin resmi vasiyetname ya da el yazılı vasiyetname hazırlama imkanı varsa ve sözlü vasiyetname hazırlamayı uygun görmüşse böyle bir durumda sözlü vasiyetname geçersiz hale gelir.
Sözlü vasiyetnamenin düzenlenebilmesi için en az iki tanık gereklidir. Tanıklar içinse iki farklı yöntem söz konusudur. Şimdi bunların neler olduklarına daha yakından bakalım.
1 – Miras bırakanın bizzat görevlendirmiş olduğu tanıklardan biri öncelikle miras bırakan tarafından bildirilen istek ve arzuları bir kağıda yazar ve bu kağıtta aynı zamanda yer, yıl, ay ve günü de belirterek hazırladığı belgeyi imzalar. Daha sonra ise diğer tanığa imzalatır. Hazırlana belge zaman kaybetmeden Sulh veya Asliye Mahkemesi’ne verilir. Ayrıca belgeyi mahkemeye veren tanıklar, miras bırakanı vasiyetname hazırlama ehli gördüklerini ve içinde bulunulan olağanüstü durumda son istek ve arzularını kendilerine aktardığını hakime beyan eder. Bu şekilde yapılan sözlü vasiyetname geçerli kabul edilir.
2 – Tanıklar herhangi bir belge hazırlamak yerine vakit kaybetmeden Sulh veya Asliye Mahkemesi’ne başvuruda bulunarak ilk maddede belirtilen istek ve arzuları beyan eder. Bu şekilde miras bırakanın son istek ve arzularının bir tutanağa geçirilmesi mümkün olur. Ayrıca Yargıtay kararı doğrultusunda aradan birkaç gün geçmesi halinde mahkemeye başvurulsa bile sözlü vasiyetname geçersiz sayılır. Bunun en önemli nedeni tanıkların geçen bu süre içerisinde miras bırakan tarafından iletilen vasiyet içeriğini unutmasının muhtemel olmasıdır. Böyle bir durumla karşı karşıya kalmamak için vasiyetin alındığı aynı gün mahkemeye başvurulması zorunludur.
Miras bırakanın tanıklar aracılığı ile hazırlatmış olduğu sözlü vasiyetnamenin mahkemeye sunulmasında olağanüstü durumun ne olduğunu açıklamaları öncelikli koşullardan biri olarak görülür. Ayrıca mirası bırakan kişinin de kesinlikle tasarrufa ehli olduğunu beyan etmeleri gerekir. Aksi taktirde hazırlanan sözlü vasiyetname geçerli olarak görülmez.
Bunların yanı sıra sözlü vasiyetname, ölümün yakınlaşması, ulaşımın imkansız olması, hastalık ya da savaş gibi olağanüstü durumlarda ön plana çıkar. Eğer miras bırakan el yazısı ya da resmi bir şekilde vasiyetname verebilecek durumda değil ise sözlü vasiyetnameye başvurabilir. Ancak buna rağmen miras bırakan kişinin resmi vasiyetname ya da el yazılı vasiyetname hazırlama imkanı varsa ve sözlü vasiyetname hazırlamayı uygun görmüşse böyle bir durumda sözlü vasiyetname geçersiz hale gelir.
Sözlü Vasiyetname Nasıl Düzenlenir?
Sözlü vasiyetnamenin düzenlenebilmesi için en az iki tanık gereklidir. Tanıklar içinse iki farklı yöntem söz konusudur. Şimdi bunların neler olduklarına daha yakından bakalım.
1 – Miras bırakanın bizzat görevlendirmiş olduğu tanıklardan biri öncelikle miras bırakan tarafından bildirilen istek ve arzuları bir kağıda yazar ve bu kağıtta aynı zamanda yer, yıl, ay ve günü de belirterek hazırladığı belgeyi imzalar. Daha sonra ise diğer tanığa imzalatır. Hazırlana belge zaman kaybetmeden Sulh veya Asliye Mahkemesi’ne verilir. Ayrıca belgeyi mahkemeye veren tanıklar, miras bırakanı vasiyetname hazırlama ehli gördüklerini ve içinde bulunulan olağanüstü durumda son istek ve arzularını kendilerine aktardığını hakime beyan eder. Bu şekilde yapılan sözlü vasiyetname geçerli kabul edilir.
2 – Tanıklar herhangi bir belge hazırlamak yerine vakit kaybetmeden Sulh veya Asliye Mahkemesi’ne başvuruda bulunarak ilk maddede belirtilen istek ve arzuları beyan eder. Bu şekilde miras bırakanın son istek ve arzularının bir tutanağa geçirilmesi mümkün olur. Ayrıca Yargıtay kararı doğrultusunda aradan birkaç gün geçmesi halinde mahkemeye başvurulsa bile sözlü vasiyetname geçersiz sayılır. Bunun en önemli nedeni tanıkların geçen bu süre içerisinde miras bırakan tarafından iletilen vasiyet içeriğini unutmasının muhtemel olmasıdır. Böyle bir durumla karşı karşıya kalmamak için vasiyetin alındığı aynı gün mahkemeye başvurulması zorunludur.
Miras bırakanın tanıklar aracılığı ile hazırlatmış olduğu sözlü vasiyetnamenin mahkemeye sunulmasında olağanüstü durumun ne olduğunu açıklamaları öncelikli koşullardan biri olarak görülür. Ayrıca mirası bırakan kişinin de kesinlikle tasarrufa ehli olduğunu beyan etmeleri gerekir. Aksi taktirde hazırlanan sözlü vasiyetname geçerli olarak görülmez.
Sözlü vasiyetname miras bırakanın son olarak istek ve arzularını içeren bir bildirge niteliği taşır. Bir vasiyetname resmi olarak, el yazısı ile ya da sözlü olarak 3 farklı şekilde olabilir.